AB’nin Trump’ın Bercam karşıtı politikalarıyla mücadelesi

Amerika Başkanı ve üst düzey yetkililerinin tehditvari sözleri ve başka ülkeleri İran’a dayattıkları yaptırımlara destek için ikna etme çabalarına karşın Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini Salı günü yaptığı açıklamada, Washington yönetimi kendi siyasi kararlarını egemenlik hakkı olan ülkelere ve uluslararası kurumlara dayatamayacağını belirtti.

Mogherini, Avrupa diğer üyelerle birlikte Bercam nükleer anlaşmasını koruyacağını vurguladı. UAEK şimdiye kadar 12 raporunda İran’ın bu anlaşmaya bağlı kaldığını onayladığını hatırlatan Mogherini, Brüksel Bercam’ın diğer tarafları ile birlikte Amerika’nın dayattığı yaptırımlara rağmen İran ile ticari ilişkileri sürdürmek üzere yeni yöntemler geliştirme üzerinde çalıştığını kaydetti.

Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Mogherini bu açıklamayı, son günlerde başta Amerika Başkanı Trump olmak üzere Washington yetkilileri çeşitli açıklamalarında İran’ı mesnetsiz iddialarla suçlayarak Avrupa ve dünyanın diğer ülkelerini İran’a karşı hasmane politikaları ve haksız yaptırımlara destek vermeye ikna çabaları sürdüğü bir sırada yaptı.

Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bu konuda 4+1 grubunu İran ile mali bir kanal kurma çabalarını eleştirdiği açıklamasında, 4+1 grubunun çabaları onları hüsrana uğrattığını ve öfkelendirdiğini belirtti.

Amerika milli güvenlik danışmanı John Bolton da beyaz saray Avrupa veya bir başkasına Amerika’nın yaptırımlarını delmelerine müsaade etmeyeceğini açıkladı.

Amerikalı yetkililerin İran’a karşı tutumu ve başka ülkeleri Amerika’ya hasmane politikaları konusunda eşlik etmemeleri durumunda tehdit etmeleri, dünyanın bir çok ülkesi ve hatta Amerika’nın en yakın müttefikleri beyaz sarayın tek yanlı politikalarına sert tepki verdikleri bir sırada gündeme geliyor.

Aslında Amerika Başkanı Trump “önce Amerika” sloganı ve uluslararası ilişkilerde bir tek Amerika’nın çıkarlarını gözetlemesi, uluslararası arenada gerginlikleri iyice tırmandırmaya başladı. Amerika Başkanı Trump son aylarda Bercam nükleer anlaşması, Paris iklim anlaşması, uluslararası ceza mahkemesi, UNESCO, BM insan hakları konseyi gibi bir çok uluslararası anlaşma ve kurumdan çekilmek ve özellikle Filistinli mültecilere yardım eden UNRWA’ye tüm mali yardımlarını kesmekle dünyada tek yanlı bir politika izlediğini ortaya koydu.

Oysa son onyıllarda uluslararası camia dünyada barış ve güvenliğin sağlanması için çok yönlü anlayışı benimsemiş bulunuyor.

Avrupa komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker geçen gün yaptığı açıklamada, artık Avrupa kendi kaderini kendi eline alma ve uluslararası ilişkilerde bağımsız bir aktör olma zamanı geldiğini belirtti.

Bu yüzden Bercam nükleer anlaşması meselesinde de Avrupalı yetkililer şimdi Avrupa’nın bağımsız hareket etmesi ve çok yönlülük anlayışı çerçevesinde bu anlaşmayı koruması gerektiğine vurgu yapıyor ve bu doğrultuda İran İslam Cumhuriyeti’ne Bercam anlaşmasındaki çıkarlarını güvence altına alacaklarını belirtiyor. Bu durum ve Avrupa’nın sergilediği bu tutum ise en çok Washington yetkililerini öfkelendirdiği gözleniyor.

Ancak Avrupa Birliği Dış Politika Sorumlusu Federica Mogherini bu konuda yaptığı açıklamada, Avrupa ülkeleri iktisadi ve ticari ilişkileri olacağına kendileri karar vereceklerini ve bu da Avrupa’nın meşru hakkı olduğunu vurguladı.