Afganistan İran üzerinden serbest sulara ulaşdı

Afganistan cumhurbaşkanı Muhammed Eşref Gani “Kabil’deki Şehitler haftası” törenlerinde yaptığı konuşmada, Afganistan’ın karasal ablukasının son bulduğunu ve coğrafi yalnızlıktan kurtulduğunu, söyledi.

Afganistan ve Pakistan işlerinden sorumlu İngiltere özel temsilcisi Owen Jenkins’i kabul eden Afganistan cumhurbaşkanı Eşref Gani, Pakistan’ın Vageh limanını Afganistan tüccarları ve dış dünya ile ticaretine kapatmasına değinerek, Afganistan’ın da Pakistan’ın Orta Asya ile transit yolunu kapatabileceğini belirtip uyarıda bulundu. Afganistan cumhurbaşkanının amacı, diğer ülkelerle ticari ve transit işbirliğini geliştirmek ve karasal bir ülke olan ve denize kıyısı bulunmayan  Afganistan’ı coğrafi ablukadan kurtarmaktır. Afganistan Pakistan ile siyasi, güvenlik ve terörizm tehditleri nedeniyle artagelen bir gerginlik yaşıyor. Afganistan sadece Pakistan limanlarıyla ithalat ve ihracat yapabiliyor. Pakistan ise, kapılarını ve limanlarını Afganistan’a kapatarak Kabile baskı uyguluyor. Afganistan’ın temel ihtiyaçlarının yarısı Pakistan’dan veya Pakistan yoluyla temin ediliyor. Kabil hükümeti açısından Pakistan, Afganistan’ı siyasi ve ekonomik baskı altında tutup, kendi hedeflerini kabul ettirmek istiyor. Afganistan bu baskıcı durumdan kurtulmaya çalışıyor. bu bağlamda Afganistan halkıyla hükümeti ve ekonomik sektörüyle medya gurupları, İran İslam cumhuriyetiyle Afganistan ve Hindistan’ının üçlü işbirliği anlaşmasının imzalanmış olmasına destek verdiler. Bu anlaşmaya göre, üç ülke, İran’ın Çabahar limanının geliştirilmesi konusunda ortak yatırım anlaşması imzaladılar. İran ile Afganistan daha önce de Çabahar limanını ortak olarak kullanma, bu yoldan Afganistan’ın dış dünyayla ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirme anlaşması imzaladılar. Afganistan İran üzerinden Çabahar limanından ithalat ve ihracat yapabilecektir. Bu yolun transit maliyeti daha düşüktür. İran’ın çabahar limanı, Pakistan’ın Keraçi limanından Afganistan’a daha yakındır. Bu nedenle Afganlı şirketler ve tüccarların dış dünya ile ticaret maliyeti daha düşüktür. Afganistan’ın Nimruz il merkezi Zerenc’in Çabahar limanına mesafesi, 700 KM ve Keraçi limanına mesafesiyle bin KM’yi aşmaktadır. Bu nedenle Afganistan işadamları ve tüccarları açısından Çabahar limanının kullanılması daha karlı ve transit süresi da daha tasarruflu ve kısadır. Buna ilaveten İran ile Afganistan arasında raylli sistem ve demir yolu şebekesinin de kurulması, Afganistan’ı karasal ablukadan ve inzivadan kurtarabilecektir. Afganistan’ın kuzeyindeki demiryolu üzerinden Çin’den malların ithal edilmesi, İran demir yollarının Afganistan içlerine uzanması, bu ülkenin dış dünyaya kapılarının açılmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle Afganistan cumhurbaşkanı Muhammed Eşref Gani, artık Afganistan’ın dış dünyayla ilişkilerini hiçbir ülkenin kesemeyeceğini vurguladı.