Ayetullah Cevadi Amuli : Aklın Uyuduğu Ortam, Cahiliyet Ortamıdır

Ayetullah Cevadi Amuli bugün verdiği tefsir dersinde aklın, işlevselliğini yitirmesinin vahametine değinerek şöyle konuştu: Cahiliyet ortamı, aklın uyuduğu ortamdır. Şu anda da böyle bir ortama şahidiz. Şu DAEŞ militanlarına bakın. Onlar, kendilerince ciddiyetle hizmet ediyorlar. Elbette kendi efendilerine hizmet ediyorlar.

Necm suresinin tefsirini sunan Kum ilim havzasının seçkin müfessirlerinden ve taklit mercilerinden Ayetullah Cevadi Amuli, cahiliye dönemindeki ortamı modern çağın cahiliyeti ile mukayese ederek şöyle konuştu: Cahiliyetin hâkim olduğu dönemde akıl işlevselliğini yitirmiş ve uykuya dalmıştır. Bugün de aynı tabloyla karşı karşıyayız. Şu DAEŞ militanlarına bakın. Onlar, kendilerince ciddiyetle hizmet ediyorlar. Elbette kendi efendilerine hizmet ediyorlar.

Bunlar tereddüt etmeden ve şüpheye kapılmaksızın kafa kesiyorlar, adam öldürüyorlar. Zannediyorlar ki yakine ermişler. Hâlbuki buna yakin denmez; bu aklın tatil edilmesi, işlevselliğini yitirmesidir. Nitekim İmam Ali (a.s) böyle vahim bir duruma dair şöyle buyurmuştur: Aklın durmasından Allah’a sığınırız. Aklın durması, onun tatil edilmesi, atıl hale düşmesi ve fonksiyonunu ifa edememesidir. Bu yüzden o hazret diyor ki: Allah’ım, toplumun aklının tatil edilmesi durumundan sana sığınırız.

Ayetullah Cevad Amuli sözlerini şöyle sürdürdü: Aklın tatil edilmesi, deruni savaşta onun nefse esir olması anlamına gelir. Aklın ağzı kapatıldığında onu esir etmişler demektir. Bu durumda düşünce meydanı, vehimler ve hayallere kalmış olur. İdeallerin dizginleri ise şehvet ve gazabın eline geçer. Böyle bir insanın yaptığı iş katidir ama onun yakini yoktur. Nitekim Kurân- Kerim bu gerçeği net şekilde dillendirmiştir. Hayvanlaşan ve hatta hayvandan daha aşağı bir duruma düşen insanlardan söz etmekle aslında şunu ifade etmektedir: Hayvanlar boynuz atmakta ve ciddi şekilde savaşmakta, böğürmekte veya ısırmaktadır. Bunlarda ciddi bir karar var ama yakin getirecek burhana, delile dayalı bir akıl yoktur. Onlardaki sadece aktif olan bir vehimden ibarettir. Kurân’ın ifadesiyle onlar “muhtal/böbürlenen” kimselerdir.

Ayetullah Amuli şöyle konuştu: Muhtal/böbürlenen, vehmin etkisi altındaki insana denir. Onda aklın yerini şehvet veya gazaptan beslenen vehim almıştır. Dolayısıyla o, şehvet veya gazabın güdümündeki bir hayvandır. Hiç biz ısıran veya boynuzlayan ya da saldıran bir hayvana yakine ulaşmıştır diyebilir miyiz? Yakin, insanlık mertebesine ait bir aydınlanmadır. Fakat akıl uyuduğunda şehvet ve gazap meydanı eline geçirir. Dolayısıyla cahiliyet de budur zaten; DAEŞ, Vahhabilik herbiri insanlıktan ve akılcılıktan uzak birer cehalettir. Bunların hiçbir sağlam burhanı yoktur.

Ayetullah Cevad Amuli sözlerini şöyle sürdürdü: Kurân’ın ifadeleri son derece yerinde ve sağlam tabirlerdir. Kurân’ın üslubunda edepsizlik ve küfretme asla yoktur. Burada bu tür insanların hayvanlara benzetilmesiyle aslında son derece önemli bir mesaj veriliyor. O da insanın hakikatinin sadece şu et ve kemik yığınından ibaret olmadığıdır. Bu hakikati görmek istiyorsan batın ve şühud ehli ol veya büyük insanların sözlerini dinle ya da birkaç gün sabret, berzah âleminde onların gerçek yüzlerini görürsün. Nitekim Peygamber (s.a.a) şöyle buyurmuştur: İnsanlar uykudadır. Öldükleri zaman uyanacaklar. Ümit ediyorum ki Allah’ın izniyle hepimiz uyanırız…