Dışişleri Bakanı Zarif’in Güney Afrika ziyareti üzerine

İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in Güney Afrika ziyareti, İran ve Afrika kıtası arasında siyasi ve iktisadi ilişkilerin gelişmesi yolunda atılan önemli bir adım sayılıyor.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Afrika kıtası ile ilişkileri geliştirmek amacıyla üst düzey siyasi ve iktisadi bir heyet başkanlığında Güney Afrika’nın başkenti Pretoria’ya gitti.

Dışişleri Bakanı Zarif Güney Afrika yetkilileri ile görüştükten sonra da Uganda ve Nijer’e gidecek ve bu ülkelerin üst düzey yetkilileri ile ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve küresel meseleleri görüşecek.

Zarif’in Afrika turu hakkında bir açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in Afrika ziyareti bu kıtanın İran’ın dış politikasında önemli yeri yansıttığını belirtti. Kasımi, Dışişleri Bakanı Zarif’in bu çerçevede Güney Afrika, Uganda ve Nijer’i ziyaret edeceğini ifade etti.

Kasımi, Dışişleri Bakanı Zarif’in Güney Afrika temaslarını tamamladıktan sonra Afrika turunun ikinci ayağında Uganda’ya geçeceğini ve burada İran’ın mali katkıları ile inşa edilen bir hastanenin hizmete girmesi dolaysıyla düzenlenen törene katılacağını kaydetti.

Dışişleri Bakanı Zarif’in Güney Afrika ziyareti sırasında iki ülkenin karma ekonomik komisyonunun 13.oturumu düzenlenecek. Bundan başka İran ve Güney Afrika ortak ticaret asamblesinin de ikili iktisadi meseleleri ve yatırım durumlarını ele almak üzere bir oturum düzenlemesi bekleniyor.

Bu programlar Dışişleri Bakanı Zarif’in Güney Afrika ziyareti ikili iktisadi işbirliği alanında yeni bir dönemin başlangıcı olabileceğini ortaya koyuyor.

Geçen sene Güney Afrika Cumhurbaşkanı Jakob Zuma Tahran’ı ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında Tahran’da varılan anlaşmalar iki ülkenin ekonomi, turizm ve enerji alanlarında işbirliğini geliştirme bağlamında yeni zeminlerin oluşmasına vesile oldu.

İran İslam Cumhuriyeti’nin Güney Afrika büyükelçiliği ticaret ataşesi ve Afrika meseleleri uzmanı Seyyid Mehrdad Siyadetneseb İran ve Güney Afrika arasında iktisadi işbirliğinin önemi hakkında yaptığı açıklamada şöyle diyor: Güney Afrika, Hint ve Atlas okyanuslarında 2 bin 954 km kıyısı olan bir ülkedir ve ayrıca Afrika piyasalarının önemli bir bölümüne giriş kapısı ve önemli bir ticaret ve yeniden ihracat merkezi sayılır. Bu ülke üzerinden Afrika kıtasında yer alan ve toplam 300 milyon nüfusu olan 14 ülkeye karayolu ve demiryolu aracılığı ile ulaşmak mümkün. Buna göre Güney Afrika çok seçkin coğrafi konumu ve stratejik açıdan da büyük önemi söz konusudur. Hali hazırda Afrika’nın güneyini kalkındırma topluluğuna üye ülkelerin bölgesel ticaretinin %53 kadarı Güney Afrika üzerinden yapılmaktadır ki bu da bu bölgede yer alan ülkelerin Güney Afrika’nın piyasasına, limanlarına ve karayolları ve demiryollarına bağlı olduğunun işaretidir.

Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in Güney Afrika ziyareti bir başka açıdan da önem arz ediyor. İran ve Güney Afrika birçok bölgesel ve küresel meselelerde ortak görüşleri paylaşan iki ülkedir. Buna göre Tahran ve Pretoria’nın uluslararası çevrelerde ortak hareket etmesi küresel barış ve istikrara katkı sağladığı gibi, gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarına önemli katısı olabilir. Güney Afrika ayrıca Nelson Mandela önderliğinde ırkçılığa karşı mücadelede parlak mazisi olan ve bu açıdan devrimci ve sulta düzeni karşıtı bir yapıya sahip olan bir devlettir.

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani geçen sene Güney Afrika Cumhurbaşkanı Jakob Zuma ile Tahran’da gerçekleştirdiği görüşmede İran ve Güney Afrika’nın başta terörle mücadele olmak üzere çeşitli alanlarda işbirliği zaruretine vurgu yaparak, bölgede kalıcı barış ve istikrarın sağlanması için tüm ülkelerin işbirliği ve gönül birlikteliğine ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.

Gerçekte İran’ın Afrika kıtasına bakışında amacı barış, güvenlik ve çok yönlü kalkınmaya katkı sağlamaktır. Bu eğilim ve İran’ın Güney Afrika kaynaklarına göz dikmemiş olması bu kıtada yer alan ülkelerin İran ile işbirliği yapmaya sıcak bakmalarına vesile olmuştur. Nitekim Zarif’in Afrika turunu da bu çerçevede değerlendirmek gerekir./