Irak Seçim Sonuçlarına Göre Gelecek Yeni Hükumet

Irak’ta seçimler sandıktan çıkan şaşırtıcı sonuçları ile sona erdi.

Irak Başbakanı El İbadi’nin başında olduğu el Nasr hareketi ile birlikte Irak’ta IŞİD terörünü sona erdiren isim olarak sandıktan zaferle çıkacağı öngörülmekteydi. Ve birçok analist IŞİD sonrasında Irak halkının seçimlere geniş çaplı katılım göstereceğini belirtirken seçimlere Irak halkı geçmiş yıllara göre çok az katılım gösterdi.

Irak’ta yapılan geçmişteki 3 seçimlerde ( 2005, 2010, 2014) halk o dönem var olan güvenlik ve terör sorununa rağmen sandıklara giderek %60 oranında bir katılım göstermişti. Ancak son yapılan seçimlere halkın katılımı Irak’ta güvenliğin ve emniyetin sağlanmasına rağmen %44 oranında kalmıştır. Bu ise Irak devleti ve siyasetinin geleceği için üzerinde durulması gereken bir sorundur.

Şuana kadar açıklanan Irak’ın farklı 10 eyaletindeki resmi olmayan sonuçlara göre, Sadr grubuna bağlı olan Sairun partisi ve Haşdi Şabi’ye bağlı el Fetih partisinin seçimlerden zaferle çıktığını söyleyebiliriz.

Nasr (Zafer) koalisyonunun başında olan Haydar el İbadi’nin, IŞİD terör örgütünü Irak’ta yok eden isim olarak anılırken partilerinin özellikle Bağdat’ta el Fetih ve Sa’irun koalisyonuna kaybetmesi onlar için öngörülen bir sonuç değildi.

Resmi olmayan ilk sonuçlara göre Mukteda Sadr’ın başında olduğu Sairun koalisyonu Irak’ın 5 eyaletinde (Necef, el Mesna, Misan, Zigar ve Vaset )ilk sırada yer aldı. Kerbela, Kadsiye ve Basra’da ise Sairun koalisyonu 2. sırada yer aldı. Fetih koalisyonu ise 4 eyalette ilk sırada yer alırken 6 farklı eyalette ise 2. sırada yer aldı.

Diğer yandan yapılan son açıklamalarda Haydar el İbadi’nin başında olduğu Nasr koalisyonunun Bağdat’tan sonra en çok milletvekiline sahip olan Ninova eyaletinde ilk sırada yer aldığı belirtilmekte. Ninova eyaletinde elde edilecek sonuç seçimleri hiç şüphesiz etkileyecektir.

Gelecek Hükumet

Irak’ta sandıktan çıkan sonuçlar Irak siyasetinin geçmiş hükumetlere göre daha fazla ittifaka ihtiyaç duyduğunu ve koalisyon hükumetinin olacağını göstermekte. Dağıtılan seçim listelerinden hareketle

Sairun koalisyonunu hükumeti tek başına kuramayacağı düşünülmekte. Mevcut durumda Nasr, Sairun ve Fetih hareketleri ortak bir koalisyon ile hükumeti kuracaktır.

Siyasi partilerin sahip oldukları kürsüler:

Sairun: 54

Fetih: 47

Nasr: 42

Kanun Devleti İttifakı: 25

Kürdistan Demokratik Partisi: 23

Vataniye koalisyonu: 21

Hikmet Hareketi: 19

Kürdistan Yurtseverler Birliği: 17

Irak Karar İttifakı: 13

Irak’tan çıkan seçim sonuçlarına göre Fetih ve Sa’irun hareketlerinin yapacağı ittifak Irak siyasetini belirleyecektir. Mevcut sonuçlar düşünüldüğünde Iraklı siyasilerin halkın kabul edeceği bir ismi öne çıkarmaları önemli olacaktır.

Şii itilafların kurulacak yeni hükumette yapacakları koalisyon bu anlamda önemlidir. Şuan ki şartlarda Sairun hareketinin Nasr ve Hikmet hareketi ile koalisyon kuracağı öngörülmekte. Ancak ilerisi için hangi grubun bu ittifaka katılacağını görmek gerekiyor.

Birbirlerine yakın olan Fetih ve Kanun Devleti koalisyonlarının ittifakı mecliste 72 sandalyeye sahip oluyor. Bu nedenle de bu ittifaka ayrıca katılacak olan partileri ileriki zamanlarda göreceğiz. Bu anlamda Ehli Sünnetin temsil edildiği Vataniyyye Koalisyonu ve Irak Karar ittifakı ile birlikte Kürdistan Demokratik Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliğinin hangi ittifak içerisinde yer alacakları önem arz etmekte.

Sandıktan çıkan tabloda ilk 4 partinin Şii partisi olması kurulacak hükumetin Şii ittifak tarafından belirleneceğini bize göstermekte. Kürt ve Sünni partilerin durumu ise hükumeti belirleyecek ölçüde değil.

Irak’ı IŞİD terör örgütünden temizleyen isim olan kabul edilen Nasr partisinden seçimlere katılan Haydar el İbadi’nin bu unvanına rağmen özellikle ekonomideki başarısızlıklarının halk tarafından olumsuz karşılandığı anlaşılmakta. Sairun partisinin adayı Mukteda Sadri se dış politikada bağımsızlık ve devlet içerisinde yolsuzluk ile mücadele söylemini taşıyan bir ruhani önder olarak önemli bir halk tabanını arkasına almış durumda.

Hadi el Amiri ise IŞİD terör örgütünün temizlenmesinde önemli bir rol oynayan Haşdi Şabi’ye bağlı Fetih hareketinden aday olmuştu.

Haydar el İbadi’nin önemli bir rakibi olan önceki Irak Başbakanı Nuri el Maliki ise Kanun Devleti İttifakından aday oldu.