Irak’ta Siyasi Kriz Derinleşiyor

Irak parlamentosunda milletvekillerinin ülkedeki sorunun giderilmesine dair cumhurbaşkanının sunduğu planı reddetmeleri ardından ülkenin mevcut konumu kritik bir hal almış oldu..

Irak’ta son baş gösteren siyasi krizin sekizinci gününde Irak parlamento milletvekilleri, dün cumhurbaşkanı Fuat Masum tarafından hazırlanan planı reddederek, Selim el-Ceburi’nin meclis başkanlığının devam etmesini reddetti ve meclis başkanlık kurulunun meclise girişine izin vermediler.

Irak Cumhurbaşkanının ülkedeki sorunun giderilmesi yönünde hazırladığı plan, bütün fraksiyonların katılacağı bir oturumun parlamentoda düzenlenmesi ve tüm grup ve partilerin bu oturumdan çıkacak karara saygı göstermelerini ve başbakanın da 22 kişilik kendi bakanlar kurulunu tasvip için bu oturuma sunmasını teklif etmişti.

Sözkonusu planda, Selim ‘el Ceburi’ye, ülkedeki buhranın atlatılmasıyla ilgili görüşlerini sunmak üzere konuşması ve ondan sonra da onunda parlamento başkanlığından istifasının oylamaya sunulması yer alıyordu.

Plana göre, parlamentoda yapılacak oylamada Ceburi’nin görevden alınması yönünde sonuç çıkarsa parlamento yeni bir başkanlık heyeti seçecek ama parlamentoda bu plan oy alamazsa mevcut başkanlık heyeti işine devam edecektir. Ama Ceburi’nin istifası yönünde oy veren milletvekilleri cumhurbaşkanının planını reddettiler çünkü Ceburi’nin görevden alınmasını olmuş bitmiş olarak telakki etmekteler.

Irak’taki mevcut siyasi kriz geçen hafta salı günü milletvekillerinden bir grubun meclis içinde oturma eylemi başlatmasıyla başlamış bulunmaktadır.

Muhalif milletvekilleri geçen Perşembe günü meclis başkanını görevden azletmek için yapılan oylamada 171 milletvekili katıldı ve tümünün oyuyla Ceburi ve iki yardımcısı görevden alındı. Ancak diğer bazı siyasi cereyanlar milletvekillerinin bu tutumuna karşı çıkmaktalar.

Elbette anlaşmazlıkların asıl kaynağı bakanlar kurulunun oluşumu hakkında var olan görüş ayrılığı ve ihtilaftır. Başbakan Haydar el-İbadi artık ülkenin muhtelif siyasi partilere verilen bakanlıklarla idare edilemeyeceğini ve yeni bir teknokratlardan oluşacak hükümetin kurulması zaruretini bildirmişti. Başbakan Haydar el-İbadi bu karar doğrultusunda 31 Mart tarihinde teknokratlardan oluştuğunu söylediği 13 kişilik yeni bakanlar listesini meclise sunmuş, ancak meclisin ekseriyetinin buna karşı çıkması sonucu bu liste meclisten beklenen güven oyunu elde edememişti.

Bu girişim sonrası meclisteki fraksiyonlar kendi sandalye sayısı oranında teknokrat diye niteledikleri yeni bakan adaylarını İbadi’ye teklif etmişlerdi.

Uzmanların belirttiklerine göre Irak başbakanı İbadi’nin yeni hükümeti kurmadaki başarısızlığının asıl nedeni gerçekte iktidara ortak olan siyasi akımların kendilerine daha fazla pay istemeleri ve hükümet genelinde köklü bir değişim ve yolsuzluklara karşı ciddi bir mücadele verilmesini istemiyorlar. Bu görüş açısından Irak’ta siyasi ve etnik oluşum nedeniyle bir temel hükümet teşkilinde göz ardı edilemez. Ancak hükümet teşkili konusunda gruplar arasında var olan anlaşmazlıkların devam etmesi aslında Irak devletinin temel yapısını bile tehlikeye düşürebilir. Bunun için de Iraklı yetkililer ülkenin mevcut durumunu özellikle terör tehdidini dikkate alarak, anlaşmazlıkların giderilmesine ve ortak bir yolda görüş birliğine varılmasına çalışmalıdırlar.