İran İslam Cumhuriyetiyle AB arasındaki ilişkiler

İran ile AB yetkilileri Brüksel’de ikili ilişkileri geliştirmek amacıyla bir araya gelip görüştüler. İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Tahdirevançi ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi yardımcısı Helga Schmidt ile İran heyeti başkanı Mecid Tahtı Revançi eş başkanlığında yapılan görüşmelerde ikili işbirliği süreci masaya yatırıldı.

İran ile AB ilk ortak toplantısı geçen Şubat ayında Tahran’da yapıldı. AB Çarşamba akşamı son toplantı sonunda yayınladığı bildirisinde, İran ile AB’nin ticaret, enerji, çevre hayatı, göçmenlik, eğitim, kültür, bilimsel araştırmalar ve ulaştırma taşımacılık alanlarında işbirliği sürecini görüştüler. İki taraf ayrıca insan hakları ihlalleri konusunda da görüştüler.

İran ile AB heyeti bölgesel kriz ve gelişmeler, özellikle Suriye, Irak, Yemen, Lübnan ve Afganistan gelişmeleriyle ile ilgili de bilgi alışverişi yaptılar. Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi yardımcısı Helga schmidt ile Mecid Tahtı Revançi eş başkanlığında ayrıca İran merkez bankası ve AB bankacılık sistemi temsilcilerinin katılımıyla bankacılık, ekonomik ve mali işbirliği konuları da görüşüldü. Amerika başkanlık seçimlerini Donald Trumup’un seçilmesi, AB’de şok etkisi yarattı. AB sosyalist, sosyal demokrat, yeşiller, Hristiyan demokratlar ve liberaller Trump’un seçilmesinden dehşete kapıldılar. Bu seçimin AB’de olumsuzluklar yaratabileceği ve aşırıcı sağcı gurupların güç kazanmasına sebep olabileceğinden endişe duyduklarını belirttiler. Trump’un İran ile imzalanan kapsamlı ortak nükleer eylem planı anlaşmasını yırtacağına ilişkin sözlerinden dolayı dünya kamuoyu endişe duymaktadır. Bazılarına göre, Trump’un bu sözleri seçim kampanyasına ait boş iddialardı. Ancak bazı çevrelerde Trump’un bu anlaşmayı hiçe sayabileceğini ileri sürmektedirler. Ancak AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi  Federica Mogherini; CNN verdiği demecinde İran ile 5+1 gurubunca imzalanan ve BMGK tarafından onaylanan nükleer anlaşmanın, uluslararası çok taraflı bir anlaşma olduğunu, Amerika ile İran arasında imzalanan ikil bir anlaşma olmadığını, bizzat kendisinin bu anlaşmayı uygulama sürecini izlemekle görevli ortak komisyonun eş başkanlığını sürdürdüğünü, bu anlaşmanın BM çatısında bulunan uluslararası anlaşma olarak garanti edildiğini söyledi. İran İslam cumhuriyetiyle AB’nin yakın işbirliği sonucu, Nükleer anlaşmanın hedefleri gerçekleştirilebilir. Ancak uygulamada baz sorunlar yaşanmaktadır. İran ile AB bağımsız ve şeffaf politikalar izleyerek bu anlaşmayı gerçekleştirebilirler. İran anlaşmaya sadık kalarak ahde vefasını sürdürmektedir. AB ve diğer imzacı ülkelerinde buna sadık kalmasını istemektedir. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından Sorumlu Yüksek Temsilcisi  Federica Mogherini de nükleer anlaşmaya sadık kaldıklarını vurgulamakta, İran ile AB’nin yakın işbirliğinin yapıcı olduğunu, ortak menfaatleri geliştirebileceğini belirtmektedir. Uluslararası Atom enerjisi ajansı genel müdürü Yukiyo Amaneo geçen gün yayınladığı raporunda, İran’ın nükleer anlaşmadan sapmadığını söyledi. Bu rapora göre, İran barışçı nükleer faaliyetlerini, uranyumu zenginleştirme çalışmaları, Erak ağır su santralini yeniden yapılandırması ve ağır su üretim çalışmalarını nükleer anlaşma çerçevesinde yürütmektedir. İran ile AB ortak hedeflerini ve menfaatlerini dengeli bir işbirliği sürecinde gerçekleştirebilirler. Ancak Amerika İran ile AB’nin işbirliğinin geliştirilmesini baltalamaya çalışıyor. Artık AB, Amerika’nın dayatmalarından kurtulup bağımsız ve özgür iradesini ortaya koymalıdır.