İranlı bilim adamlarının yabancı şirketlerin tekelini kırarak, kanser gen tedavisindeki başarısı

İranlı araştırmacılar, ülkede ilk kez bir hastada kan kanserini “gen tedavisi” yöntemiyle tedavi etmeyi başardı.

Gen terapisi, bir kişinin hücrelerindeki genetik talimatları aktive ederek bir hastalığı tedavi etme veya önleme yöntemidir. Genler aslında bir hücrenin yaşamının tüm yönlerinin görünümüdür; Hücrelerin büyümesini, çalışmasını ve bölünmesini sağlayan kodlar taşırlar.
İran’da CAR_T Hücre yöntemi kullanılarak yapılan ilk başarılı gen tedavisi, Tahran Tıp Bilimleri Üniversitesi’ne bağlı Çocuk Tıp Merkezi Hastanesi’nde gerçekleştirildi. 5 yaşında akut lenfoblastik lösemili bir erkek çocuk olan hasta, 3 relaps geçirmiş ve konvansiyonel kemoterapiye yanıt vermemiştir. CAR_T Hücrelerin enjeksiyonundan 2 aydan fazla sürede ve uygun klinik koşullarda, söz konusu hastanın iliklerinde hiçbir habis hücre bulunmuyor.
İran’daki bu yeni başarıya ulaşmak yaklaşık 7 yıl sürdü; hücre nakli yönteminin işe yaramadığı kan kanseri hastalarında, gen tedavisi ile %70 iyileşme şansı vardır.
imdiye kadar sadece çok uluslu 2 şirket, gen terapisi ile kanser tedavisi tekeline sahipti, bu nedenle İranlı bilim adamlarının bu tedavi yöntemini kullanmadaki başarısı, son yıllarda tedavi ve korunma alanındaki en önemli başarılardan biri olarak kabul ediliyor.
İslam inkılabından sonra İran, bağımlılıkları azaltma yönünde hareket edebildi ve şimdi GSYH’daki artış ve endüstriyel, nükleer, havacılık ve bilimsel ilerlemeler gibi bazı ekonomik göstergelerin tümü yaptırım koşulları altında kazanılması ise İslami İran’ın ilerlemesini gösteriyor.
İran, kök hücre teknolojisi ve araştırmaları alanında dünyanın ilk 10 ülkesinden biri olarak kabul ediliyor ve İranlı araştırmacılar kök hücreyi beyin ve kemik nakillerinde, deri ve kalp dokusu onarımında dahi kullanmayı başardılar. Ayrıca İsfahan’daki Royan Araştırma Enstitüsü’nde kök hücre klonlaması yapılmıştır.
Hali hazırda, çeşitli İran üniversitelerinden 840 bilim insanı ilk yüzde 1’lik listede yer alırken  yaklaşık 1.800 İranlı bilim insanı da uluslararası bilim insanlarının ilk yüzde 2’sinde bulunuyorlar. “İran’ın dünyadaki bilim, teknoloji ve inovasyon yeri (Nama)” sisteminin verileri, “yüksek atıf alan araştırmacılar” endeksindeki İranlı araştırmacı sayısının 2021’de sekizden 15 araştırmacıya çıktığını gösteriyor. İran’ın “Küresel İnovasyon Endeksi”ndeki küresel konumu iyileşti ve 2020’de 67. sıradan, 2021’de 60. sıraya yükseldi.
Hiç şüphesiz İran İslam İnkılabı zaferinin sadece siyasi ve uluslararası bir etki yaratmadığı, aynı zamanda birçok ekonomik, teknolojik ve sivil başarıyı da beraberinde getirmiştir. Korona aşısı üretmek, kök hücre klonlamak ve kanseri tedavi etmek için gen terapisi dahil olmak üzere tıp alanında ileri teknolojilere ulaşılması, bu başarıların son örneklerinden bir kaçıdır.
İran Cumhurbaşkanlığı Bilim, Teknoloji ve Bilgiye Dayalı Ekonomiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Dehgani Firuzabadi yaptığı açıklamada, “Gen tedavisi ve doku mühendisliği alanındaki faaliyet ülke için %1000 katma değer yaratmanın yanı sıra aynı zamanda ülkenin birinci ihtiyacıdır çünkü tüm toplumların önceliği sağlıktır.” diyor./