Nükleer anlaşma, Avrupa’nın ABD’den mali bağımsızlığı adına bir fırsat

ABD Başkanı Donald Trump, her daim nükleer anlaşma aleyhinde açıklamalar yapıp, bu anlaşmayı en kötü anlaşma olarak nitelerken Avrupalı ülkeler anlaşmayı korumaya çalışıyor.

ABD Başkanı Donald Trump bilindiği üzere 8 mayıs 2018’te nükleer anlaşmadan çekilerek, İran’a karşı yeniden yaptırımların getirilmesi kararını verdi.

Buna karşı Avrupa, kendi çıkarları doğrultusunda nükleer anlaşmanın korunmasına vurgu yaparak, anlaşmanın korunması için çalışmalarda bulunmaktadır. Bu nedenle İran ile AB son aylarda ABD’nin anlaşmadan çekilmesinden sonra nükleer anlaşmanın korunması için müzakerelere başladılar. Almanya, Fransa ve İngiltere’den oluşan Avrupa troykası nükleer anlaşmayı desteklerken, ABD’nin anlaşmayı iptal için girişimlerine karşı konulmasına vurgu yapmışlardır. Bu doğrultuda AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, üye ülkeler ve diğer ortaklarıyla İran ve İran vatandaşlarının AB ve diğer ülkelerle ekonomik münasebetlerinden yararlanmalarını temin etmek için çalışmalarının devam ettiğini vurguladı.

AB, İran ile müzakerelerde, nükleer anlaşmanın korunması ve ABD’nin yaptırımlarına karşı konulması için Tahran’a bir yardım paketi sunmayı kabul etti. Bu doğrultuda AB bir süre önce İran’a destek ve Avrupalı firmaları ABD’nin yaptırımları karşısında korumak amacıyla “Engelleme Yasası”nı yürürlüğe koydu. Uzmanlar bu yasaların büyük Avrupalı firmaların İran’dan çıkmasına engel olamayacağına inanıyorlar.

AB’nin bu doğrultudaki başka bir girişimi ise ABD’nin yaptırımlarının ikinci bölümünün uygulanacağı tarih Kasım 2018’den önce bu ülkeden bağımsız bir finans sistemini kurmaktır. AB böyle İran ile ticari ilişkilerini korumaya çalışıyor.

Bu bağlamda Fransız Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Amerika’nın, Avrupa ve İran arasında ticari işbirlikleri konusunda karar veremeyeceğini belirterek, ”ABD’nin İran aleyhindeki yaptırımları mali kuruluşların bağımsızlığı için Avrupa’ya bir fırsattır’ dedi.

Bruno Le Maire, dün Slovakya’da düzenlenen konferansta, Amerika’nın İran aleyhindeki yaptırımlarına karşı Avrupa’nın İran’la ticaret yapacak Avrupa şirketlerine destek olacağını belirterek, Amerika’nın kanunsuz yaptırım ve dayatmalarının kabul edilemeyeceğini bildirdi.

Avrupa Birliği, ABD’nin 4 Kasım’da İran petrolünün ihracatını önleme tarihinden önce İran ve Avrupa arasında ticari ilişkilerin sürdürülmesi ve nükleer anlaşmanın korunması için yeni bir mali ödeme sisteminin hayata geçirilmesi için önümüzdeki günlerde yoğun görüşmeler ve toplantılar yapacak.

Yeni kurulacak bu sistem, hukuki olarak aracı bir merkez sayılacak.

Tüm AB üyelerinin bu finans sistemini kullanabilecekler. Böylece, İran’ın Avrupa’ya petrol ihracatı ve ihracat karşılığını alma imkanı sağlanmış olacak.

Bu girişim, AB’nin ABD’nin finans bağımsızlığı olarak nitelendiriliyor.

Avrupalılar da, İran ile Avrupa’nın ticari ve mali ilişkilerinin tamamen koparılmasını isteyen Trump’ın zorba yaklaşımından rahatsızlar.

ABD yönetimi nükleer anlaşmadan çekildikten sonra, İran’a karşı baskı için topyekun bir propaganda başlatarak, başka ülkeleri de İran’a karşı yaptırıma katılmaya çağırmaya çalışıyorlar.

Bu bağlamda Fransa Maliye Bakanı sarih biçimde şöyle dedi: “Washington biz acaba İran ile ticaret yapma iznine sahi miyiz değil miyiz diye karar veremez.”

Gelinen noktada ABD Başkanı Donald Trump ve ekibinin izlediği politikalar, rakip ve düşman ülkeler değil hatta ABD’nin Avrupa’daki en yakın müttefiklerini bile rahatsız etmiş ve bu ülkeleri de ABD’nin zorba girişimleri karşısında tavır koyma zorunda bırakmıştır.