Nur-2 uydusu, muhafızlar ordusunun uzayda büyük başarısı

İran İslam Cumhuriyeti son kırk küsur yılda füze ve uzay teknolojilerine kavuşma doğrultusunda büyük ve sürekli adımlar atmayı başardı.

Gerçi düşmanlar türlü yaptırımları ve baskıları ile İran’ın uzay sanayileri ve teknolojileri başta olmak üzere iktisadi ve bilimsel ilerlemelerine mani olmaya çalıştı, ancak tüm bu kısıtlamalara ve baskılara rağmen İran İslam Cumhuriyeti uzayla ilgili çeşitli teknolojileri elde etmeyi ve bu alanda büyük başarılara imza atmayı başardı.

Son yıllarda uzaya uydu taşıyabilen füzelerin ve yine İranlı uzmanların el emeği göz nuru olan bazı uyduların uzaya fırlatılması, İran İslam Cumhuriyeti’nin uzay teknolojileri alanında büyük ilerleme kaydettiğinin işaretidir. Hali hazırda İran İslam Cumhuriyeti uzay teknolojisine sahip olan ilk on ülke arasında yer alıyor. Kuşkusuz bu başarı İranlı uzmanların kırk küsur yılı aşkın bir süredir sarf ettikleri emeğin sonucudur ve bu yüzden İran şimdi dünya genelinde bu ileri teknolojiye sahip olan seyrek ülkesi arasında yer alıyor. Halihazırda uzaya uydu gönderebilen platformları sadece altı ülke yapabiliyor ve İran uzay üssünü geliştirme bakımından dünya genelinde üst sıralarda yer alıyor.

Uzay sanayileri dünyanın en ileri teknolojilerinden biri sayılıyor. İran İslam Cumhuriyeti ise Batı’nın dayattığı tüm kısıtlamalara ve baskılara rağmen uzay teknolojileri zincirini tamamlamayı başarmıştır. Uydu taşıyan füzelerin tasarım ve yapımı, yerli uyduların tasarım ve yapımı, bu uyduların uzaya fırlatılması ve topladıkları bilgilerin yer istasyonlarının aracılığı ile alınması, uzay teknolojileri zincirinin halkalarını oluşturuyor.

Bu arada İran İslam Cumhuriyeti’nin uzay programının Batı Asya bölgesinde yer alan diğer bazı ülkelerin uzay programından farkı, İran’ın bu teknolojileri yerli hale getirmiş olması ve tamamen kendi imkanlarına dayanmasıdır.

Hali hazırda uzaya uydu gönderebilen platformları sadece altı ülke yapabiliyor ve İran uzay üssünü geliştirme bakımından dünya genelinde üst sıralarda yer alıyor. İran ayrıca son iki yılda uzaya uydu taşıyan füzelerin üzerinde odaklanarak bu alanda da önemli adımları atmayı başardı ve uydu taşıyan füzelerini de uydu yapım çalışmasına paralel olarak geliştirdi.

Şimdi ise İranlı uzmanlar uzay teknoloji zincirinde yer alan uzaya uydu taşıyan füzeleri fırlatma platformu, uydu taşıyan füze, uydu, uydu verilerini toplayan ve onları kontrol ederek yöneten yer istasyonları gibi tüm halkalarına sahiptir.

Hali hazırda İran ayrıca nihai test aşamalarını geride bırakan ve uzay fırlatmaya hazır hale getirilen dört uydusu bulunuyor. Zafer-2 uydusu hazırlık sürecinin son aşamasında bulunuyor. Nahid-1 ve Nahid-2 uyduları ise uzaya gönderilmek üzere sıra bekliyor. Pars-1 uydusu da uzaya gönderilmek üzere İran uzay kurumuna teslim edildiği anlaşılıyor. Bundan başka uzayda yörünge değiştirme sistemi Saman ve Areş uzay motoru da nihai test aşamalarını geride bırakmaya başladığı ifade ediliyor.

İran İslam Cumhuriyeti’nin uzay teknolojileri alanında son kazanımı ise Nur-2 adlı askeri uydudur. İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Hava Uzay Kuvveti Komutanı General Emir Ali Hacızade bu konuda yaptığı açıklamada şöyle diyor:

Biz uzaya açılmak zorundayız ve bundan böylece Nur uyduları ailesine bağlı uyduları uzaya göndermeye devam edeceğiz.

General Hacızade, ülkenin uzay faaliyetlerinin ilk adımı, LEO adı ile anılan alçak yörüngelerde konumumuzu pekiştirmek olduğunu ve daha sonra 36 bin kilometre yükseklikteki jeostatik (geostationary) yörüngeye ulaşacaklarını belirtiyor.

Hükümet Sözcüsü Ali Bahadıri Cehrumi’nin belirttiğine göre, dünyayı uzaydan İran yapımı uydularla seyretmek büyük bir stratejik kazanımdır.

İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Başkomutanı General Hüseyin Selami de İran İslam Cumhuriyeti uzaya uydu yerleştiren ilk İslam ülkesi olduğunu belirterek şöyle dedi:

Bugün düşmana galip gelmeyi ve bu komplike teknolojiyi ve bilimini elde ederek onu başarılı bir ürün yapmayı başardık.

İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Hava Uzay Kuvveti uzay birliği komutanı General Ali Caferabadi ise son aylarda yaptığı açıklamada, iletişim alanlarında orta yükseklikte yörüngeler olan MEO yörüngeleri ve jeostatik yörünge olan GEO yörüngesine ulaşmalarını gerektiğini belirtmişti. General Caferabadi de şu açıklamayı yaptı:

Nur-2 uydusunun görevi keşif yapmaktır. Şimdi ise navigasyon ve telekomünikasyon uyduları alanına giriyoruz.

Nur-1 ve Nur-2 uyduları İran’ın ilk askeri uyduları sayılıyor ve hali hazırda uzayda faaliyet yürütüyor. Dünya genelinde sadece 30 ülke bu tür uyduları bulunuyor.

İran’ın ikinci askeri uydusu Nur-2 uydusu geçen hafta Şabaniye bayramlarında çift yakıt kullanan ve üç aşamalı olan İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Hava Uzay Kuvveti’nin Kased adlı füzesi ile uzaya fırlatıldı ve başarılı bir şekilde yerden 500 km yükseklikte bir yörüngeye yerleştirildi.

İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Hava Uzay Kuvveti uzay birliği komutanı General Ali Caferabadi Nur-2 uydusunun uzaya fırlatılması hakkında yaptığı açıklamada şöyle dedi:

Bugün tamamen İranlı uzmanların ürünü olan bir uydunun tamamen İran yapımı olan ve uzaya uydu taşıyan bir füze tarafından uzaya gönderilmesine şahit olduk. Bu uydu İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu araştırma merkezinde yapıldı, fakat bazı bilim temelli firmalar, üniversiteler ve ülkenin uzay alanı ile ilgili kurumlarının da katkısı vardı.

Uzaktan bilgi toplama uydusu olan Nur-2 uydusu saniyede 7.6 km hızla ve fırlatıldıktan 480 saniye sonra 500 km yükseklikte yörüngesine ulaşmayı başardı. Bu uydu, İran İslam Cumhuriyeti’nin LEO yörüngesine yerleştirdiği ikinci askeri uydusu sayılıyor. bundan önce de İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu uzmanları geçen sene Nur-1 uydusunu çift yakıt kullanan ve üç aşamalı olan İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu Hava Uzay Kuvveti’nin Kased adlı füzesi ile uzaya gönderdi. 425 km yükseklikte bir yörüngeye yerleşen Nur-1 uydusu hâlâ görevine devam ediyor. şimdi Nur-2 uydusu ile birlikte İran’ın LEO yörüngesinde çalışan iki askeri uydusu bulunuyor.

İlk sinyalleri başarılı bir şekilde yer istasyonu tarafından alınan Nur-2 uydusu her 90 dakikada bir yerkürenin etrafından dönüyor ve böylece her 24 saatte 16 kez İran üzerinden geçiyor. Uydunun üç yıl yörüngede kalarak görevini sürdürmesi bekleniyor. Bundan önce uzaya fırlatılan Nur-1 uydusu irtifa kaybederek 400 km yükseklikteki yörüngeden 350 yükseklikteki yörüngeye geçmesi, ömrünün sonuna yaklaştığını gösterdi ve bu yüzden yerine Nur-2 uydusunun geçmesi kaçınılmaz oldu.

Nur-2 uydusu ve bu uyduyu uzaya taşıyan Kased füzesinin yapımı için dünyanın en güncel teknolojilerinden yararlanıldı. Kased füzesinin teknolojisi ve uzay motorlarında kullanılan teknoloji en yeni teknolojidir ve hafif kompozit gövdesi ve hareketli motoru ile dünya teknolojilerinin en uç noktasında yer alıyor.

Kased füzesi ilk merhalede sıvı yakıt kullanıyor. Füze ikinci merhalede Salman adlı motorunu devreye sokarak katı yakıtla çalışıyor. Füzenin son merhalesi ise uyduyu tam olarak yörüngeye yerleştirmesi için son motorunu kullanıyor. Kased füzesi muhtemelen 50 kilogramdan daha hafif uyduları taşıyabiliyor ve her iki projede de başarılı olduğu anlaşılıyor.

Nur-2 uydusu aslında Nur-1 uydusunun geliştirilmiş versiyonudur ve görevi uzaktan bilgi toplamak ve keşif yapmaktır. Uydunun topladığı bilgiler ise sivil ve askeri amaçlı kullanılabilir.

Bundan başka Nur-2 uydusu geniş bakış açısı ile sel, deprem ve benzeri doğal afetleri de rasat edebilir.

İslam İnkılabı Muhafızlar Ordusu’nun ilk askeri uydusu olan Nur-1 uydusu uzaya fırlatıldığı günün üzerinden yaklaşık iki yıl geçtiği halde hâlâ faaliyetini sürdürüyor ve en az bir yıl daha yerden bilgi toplamaya devam edeceği anlaşılıyor.

Aslında Nur-1 uydusu İranlı uzay bilimcileri için mükemmel bir laboratuvar niteliğindeydi ve bu uydudan elde edilen deneyimler Nur-2 uydusunun yapımında kullanıldı.

Nur-1 uydusu hâlâ yeryüzünden yüksek kalitede görüntü toplamaya ve göndermeye devam ediyor.

Nur-1 uydusu de LEO yörüngelerine yerleştirilen uydu kategorilerinde yer alıyor. Bu uydu İran’ın merkezi çölünden Umman denizi doğrultusunda fırlatıldı ve ikinci sinyali de Tebriz kentindeki yer istasyonu tarafından alındı. Nur-1 uydusu daha büyük ölçekteki uyduların yapımı alanında İran’ın ilk uydusu sayılıyor.